Hijyen Eğitimi Belgesi bulunmayan kişilerle ilgili cezai yaptırımlar, 5 Temmuz 2013 Tarihli Hijyen Eğitimi Yönetmeliği ve 1593 Sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunun ilgili maddelerine göre belirlenmiştir.
Aşağıda ayrıntılı şekilde açıklanan Kanun ve Yönetmeliklere göre güncel olarak hijyen eğitimi belgesi bulunmayan işletmelere her bir işçi için uygulanacak cezalar ;
456 TL (Dörtyüz Elli Altı TL) ile 1.833 TL (Bin Sekizyüz Otuz Üç TL)arasında değişmektedir.
Bu ceza miktarında dikkat edilmesi gereken birkaç mesele vardır. Bunlar;
- Ceza miktarının güncellenmesi; yani her sene bu cezalarda artış olmaktadır,
- Kesilen her cezanın her bir çalışan için olması, yani 100 çalışanı olan bir işyerinde çalışanların hijyen eğitimi belgesi olmaması durumunda verilecek ceza 100 ile çarpılacaktır,
Peki hangi sektörde çalışanlara hijyen eğitimi belgesi olmadığı için ceza kesilir?
- Gıda üretimi ve perakende iş yapan işletmelere,
- İnsani tüketim amacıyla su ve doğal mineralli suların üretiminin yapıldığı iş yerlerine,
- Kuaför, berber, sauna, hamam, kaplıca ve piercing uygulamaları yapılan iş yerlerine,
- Güzellik ve masaj salonları ile saç bakımlarının yapıldığı iş yerlerine,
- Otel, motel, pansiyon, mansiyon, misafirhane ve konaklama amaçlı kurulmuş ilgili iş yerlerine,
- Komisyon tarafından hijyen eğitimi belgesi, hijyen eğitimi sertifikası alması zorunlu kılınan iş yerlerine ve iş kollarına,
Gerekli olan hijyen eğitimi belgesini, hijyen eğitimini veya hijyen sertifikasını almadıkları her bir çalışan için güncel cezalar verilmektedir.
Hijyen Eğitimi Belgesi, Hijyen Sertifikasının zorunluluğu ve cezai yaptırımları ile ilgili kanun ve yönetmelik maddeleri şunlardır;
1593 Sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’ndaki ilgili maddeleri:
Madde 126 – (Değişik:11/10/2011-KHK-663/58 md.)
Gıda üretim ve satış yerleri ve toplu tüketim yerleri ile insan bedenine temasın söz konusu olduğu temizlik hizmetlerine yönelik sanatların ifa edildiği iş yeri sahipleri ve bu iş yerlerinin işletenleri, çalışanlarına, hijyen konusunda bu iş yerlerindeki meslek ve faaliyetin gerektirdiği eğitimi vermeye veya çalışanların bu eğitimi almalarını sağlamaya, belirtilen eğitimleri almış kişileri çalıştırmaya, çalışan kişiler ise bu eğitimleri almaya mecburdurlar. Bizzat çalışmaları durumunda, iş yeri sahipleri ve işletenleri de bu fıkra kapsamındadır.
Bulaşıcı bir hastalığı olduğu belgelenenler ile iş yerinin faaliyet ve hizmetlerinden doğrudan yararlananları rahatsız edecek nitelikte ve görünür şekilde açık yara veya cilt hastalığı bulunanlar, bizzat çalışan iş yeri sahipleri ve işletenleri de dâhil olmak üzere, alınacak bir raporla hastalıklarının iyileştiği belgeleninceye kadar, birinci fıkrada belirtilen iş yerlerinde çalışamaz ve çalıştırılamazlar. Çalışanlar, hastalıkları konusunda işverene bilgi vermekle yükümlüdür.
Madde 127 – (Değişik:11/10/2011-KHK-663/58 md.)
126. maddede belirtilen iş yerlerindeki hijyen eğitimine yönelik hususlara, bu iş yerlerinde çalışmaya engel bulaşıcı hastalıkların ve cilt hastalıklarının neler olduğuna, iyileşme hâlinin belirlenmesine, hangi meslek ve sanat erbabının 126. madde kapsamında olduğuna ilişkin usûl ve esaslar, Sağlık, İçişleri ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlıklarınca müştereken çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
126. maddede belirtilen iş yerlerinde bulaşıcı bir hastalık veya bir salgın hastalık çıkması durumunda, bu hastalıkla alakalı gerekli incelemeler, analiz masrafları iş yeri sahipleri ve işletenlerince karşılanmak üzere ilgili kurumlar tarafından yapılır.
126. maddede belirtilen iş yerlerinde bulaşıcı bir hastalık veya bir salgın hastalık çıkması hâlinde doğacak hukukî sorumluluklar ile bu durumdan zarar gören kişi veya kurumların hukukî yol vasıtasıyla talep edebilecekleri tazminat ödemeleri veya olabilecek diğer ödemeler iş yeri sahiplerine ve işletenlerine aittir.
Madde 282 – (Değişik: 23/1/2008-5728/48 md.)
Bu Kanunda yazılı olan yasaklara aykırı hareket edenler veya zorunluluklara uymayanlara, fiilleri ayrıca suç oluşturmadığı takdirde, İkiyüzelli Türk Lirasından bin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.
5 Temmuz 2013 Tarihli Hijyen Eğitimi Yönetmeliği’ndeki ilgili maddeler:
Belge alan kişilerin çalıştırılması
MADDE 5 – (1) Bu Yönetmeliğin kapsadığı iş yerlerinde, Genel Müdürlük tarafından verilen belgeye sahip olmayan kişiler çalıştırılamaz. İş yeri sahipleri ve işletenleri, çalışanlarının hijyen eğitimi almasından ve belgeli olarak çalıştırılmasından birinci derecede sorumludur.
Bizzat çalışmaları durumunda iş yeri sahipleri ve işletenleri de bu eğitimi almaya mecburdur.
Denetim ve müeyyideler
MADDE 11 – (1) Her iş kolunun izin, onay, kayıt, ruhsatlandırma ve benzeri hizmetlerini yürüten Bakanlık veya mahalli idare, bu Yönetmelikte belirtilen iş yerlerinin, 5., 9. ve 10. maddelerde belirtilen yükümlülükleri yerine getirip getirmediğini denetler. Bu maddelerde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyenler hakkında, durumu bu maddelere uygun bulunmayan çalışanların her biri ayrı ayrı aykırılıklar olarak değerlendirilir ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 282. maddesine göre işlem yapılır.
Hijyen Eğitimi Belgesi, Hijyen Sertifikası olmayan işçi çalıştıran işletmelerin her bir işçi (çalışan) için ödeyeceği ceza tutarının her sene artması aşağıdaki kanun maddeleri sebebiyledir.
Hijyen Eğitimi Belgesi olmaması nedeni ile verilen cezanın güncellenmesi
5393 sayılı Belediye Kanununun Yeniden değerleme oranının uygulanması başlıklı 83. Maddesinde “Bu Kanunun 15, 18 ve 34 üncü maddelerinde belirtilen parasal miktarlar, her yıl 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme oranına göre artırılır.”
İbaresi nedeni ile ve ceza artışlarını hesaplarken uygulanacak başkaca bir hüküm olmaması sebebiyle ilgili kanun maddesine göre cezalarda her sene artış yapılır.